कुपीतले जीवन

धावा पळा, गाडी पकडा,

कसला मोठा व्याप.

क्षणाक्षणांनी जिणे सरते,

अजब जगण्याला शाप.

हाती लागेल तैसे जिणे,

पळता पळता घेतो.

सवड नाही परि श्वास घ्यावया,

ओंजळीस मी हुंगतो.

दृष्टीस दिसती सोहळे जितके,

पळता पळता टिपतो.

ताल पडता कानावर मग,

क्षणिकच मी थिरकतो.

जीवन वाटे अत्तर इवल्या,

कुपी मधले मजला.

दरवळात कधी रेंगाळावे,

पुन्हा भिडे व्यापाला.

मज कळते सर्वकाही

तू अवघडलेली प्रिये,

मज कळते सर्वकाही.

हालचाल वेगे नको,

मी आधाराला राही.

तू थकलेली प्रिये,

मज दिसते सर्वकाही.

कष्टाचा त्रागा नको,

मी मदतीला राही.

तू भांबावलेली प्रिये,

मज उमजे सर्वकाही.

चिंतेचा लवलेश नको,

मी संभाळण्या राही.

तू मंतरलेली प्रिये,

मज समजे सर्वकाही.

बागडण्या बंधन नको.

मी ठेका धरण्या राही.

टिळा माझ्या माथी सांगे

टिळा माझ्या माथी सांगे,

शांत ठेवावे मस्तक.

आवरता घे संताप,

होऊ नको तू हस्तक.

टिळा माझ्या माथी सांगे,

बांधिलकी देवासंगे.

होशी किती जरी मोठा,

जगावे तू भक्तीसंगे.

टिळा माझ्या माथी सांगे,

पोक्तपणाची कहाणी.

कुटूंब खरा आधार,

राब तया रात्रंदिनी.

टिळा माझ्या माथी सांगे,

जगण्याचे रे गुपित.

मनोभावे कर्म कर,

जरी असशी शापित.

व्हावे फुलपाखरू

जिणे असावे सदा,

फुलपाखराप्रमाणे.

हवे तसे बागडताना,

गावे जीवन गाणे.

कोष भेदावा अलगद,

सुरवंटाप्रमाणे.

आनंदावे स्वतःशीच,

मिळता पंख नव्याने.

भिरभिरावे फुलांवरती,

स्वैर जसे तराणे.

प्राशावेत मधूकुंभ,

तृप्त व्हावे उदराने.

कारण व्हावे आनंदाचे,

लक्ष वेधण्याने.

हळुवार पडावे कोसळून,

माती होऊन जाणे.

नोकरीची भाकरी

ऐसी कैसी ओढाताण,

धाव ऑफिसाला घेता.

रोजचीच पळापळ,

दोष तसा कुणा देता.

सूर्य उगवता धावे,

जीव कामाच्या ठिकाणी.

मावळून दिस निजे,

घरी जाण्या आस मनी.

नोकरशाहीचे भोग,

कुणी कशाला ऐकतो.

मासाअखेरी पगार,

सर्व जगाला खुपतो.

क्षेत्र निवडी सोबत,

त्याची बांधिलकी येते.

अडकल्यानंतर हे,

शहाणपण सुचते.

जगण्याची प्रश्नोत्तरे

तुमच्या विवंचनेला,

अर्थ नसतो खास.

प्रत्येकाच्या विवंचनेची,

केवढी मोठी रास.

कवटाळून दुःखाला,

मोठमोठ्याने रडाल.

प्रत्येकजण दबलेला,

कोणा गळी पडाल?

वर्तुळात जगता जगता,

वर्तुळ वाटे मोठे.

वर्तुळाकार ह्या जगात,

तुमचे वर्तुळ छोटे.

प्रश्न तुमचे आहेत,

उत्तरेही तुमची.

शोधता त्यांना शांततेत,

मिटे चिंता कायमची.

माझी राख

वेटोळा हा मज भवती,

तुझ्या स्वार्थाचा ग आहे.

कुंथुन माझे जगणे,

मरणाची वाट ग पाहे.

मज बोलायाची सोय,

ही परिस्थिती ना देते.

मम संतापाच्या आड,

भाग्य कुटुंबाचे येते.

तू धूमकेतू सारखी,

तू जळते जाळत जाय.

ही बेफिकिरी करू कशी,

जमिनीशी बांधले पाय.

मग जळतो मी अंतरी,

संतापाच्या ज्वाळेत.

तू तुडवत जशी पुढती,

मज माझ्याच राखेत.

पुरुषार्थाची हत्या

शरीराच्या जखमा दिसती,

मनाच्या दिसत नाहीत.

पुरुषाचे अस्फुट हुंदके,

जगाला कळत नाहीत.

पुरुषार्थाची होरपळ,

स्त्रीवाद्यांना कळत नाही.

सोईस्कर दुटप्पी वागणे,

पुरुषाला जमत नाही.

पितृसत्ता नावापुरती,

स्त्रीचे छुपे निखारे.

पाठीवर वार सदा हे,

पुरुषाला कोण तारे.

विद्रोही जरी विचार,

वास्तवात करपलेले.

स्त्रीवाद्यांच्या स्वार्थात,

पुरुष कैक हे मेले.

काव्यालाप

अडखळतो मी कधी कधी,

सुचत नाही कविता.

सुन्न होई डोके जेव्हा,

अति विचार करता.

आठवे माझा मी मग,

ती गर्दी विचारांची.

काव्यपंक्तीचा महापूर,

कोणती निवडायची.

आज वाटे मज बैचेन,

का रुसली माझी कविता.

चुटपुट लागे मनाला,

भावना कल्लोळ होता.

आळवता सूर विरहाचा,

मिटली मग माझी चिंता.

मम विरहगीतातूनच,

अवतरली माझी कविता.

आस दर्शनाची

मन प्रसन्न होते,

लवकर उठल्यानंतर.

मंतरल्यागत वाटते,

देव दर्शनानंतर.

धाव सकाळी घेते,

मन माझे मंदिरी.

नाद घंटेचा होई,

देवाच्या गाभारी.

हात जोडती आपसूक,

देव दर्शन होता.

तृप्ती मूर्तीच्या मुखी,

वाटे मी मज रिता.

श्रद्धा असता मनी,

तथ्य वाटे जगण्यात.

ओढ लागते देवा,

उगवता नवी प्रभात.

जन्मणारा बाप

चाहूल बाळाची लागता,

बाप जन्मत असतो.

कळतनकळत त्याच्यामध्ये,

बदल घडत असतो.

बाहेरून दिसतो खंबीर,

पण आतून चिंतीत असतो.

सर्व व्हावे व्यवस्थित,

हेच जपत असतो.

काटकसर आपसूक,

खर्चात करत असतो.

पैश्यापाण्याची सोय तसा,

बिनचूक करत असतो.

मोडून पडत नसला तरी,

धीर एकवटत असतो.

भल्याबुऱ्याचा विचार येता,

हळवा होत असतो.

निरोप गावाचा घेता

निरोप गावाचा घेता,

आवंढा गळ्यात येतो.

पूर मायेचा हा मोठा,

जीव पावली अडतो.

गाठीभेटींचा तो काळ,

जरी असे अल्पजीवी.

कोष स्नेहाचे गुंफूनी,

होती काळजात ठेवी.

दिनक्रमात बदल,

परिणाम मोठा करी.

पेंगुळल्या ह्या मनाला,

देई नवीन उभारी.

घटिका समीप येता,

निरोपाची पळासंगे.

गाव सोडताना मन,

घरामध्ये घाली पिंगे.

पंगत नात्यांची

करुनिया अन्नदान,

मना मिळे समाधान.

घास भुकेल्याच्या पोटी,

आशीर्वाद येई ओठी.

जग चाले पोटासाठी,

अन्न विवंचना मोठी.

भाजी भाकरीची गोडी,

असे कदापि न थोडी.

पंचपक्वान्न ना आस,

साधे अन्न वाटे खास.

प्रेमे वाढता ताटात,

तृप्ती लाभते पोटात.

गोतावळ्याची पंगत,

जेवणा येई रंगत.

समीकरण नात्यांचे,

मनामनामध्ये साचे.

गावाकडची धाव

धाव घेता गावाकडे,

जीव आनंदी होई.

मार्गक्रमण करताना,

चैतन्य दिसे ठाई.

भूतकाळात शिरून,

मन नाचू लागे.

उजळून जाती पुन्हा,

कैक रेशमी धागे.

आठवणी मग फेर,

गोल मनी धरती.

संस्मरणीय ते क्षण,

कैक मला स्मरती.

पाऊल पडता पहिले,

गावामध्ये माझे.

हसून स्वागत करती,

स्नेही जिवलग माझे.

चातक

गोफ तुझ्या नात्याचा,

अजून जुना आहे.

मैफिलीचा रंग गडे,

अजून सुना आहे.

ओठांचा लाल ठसा,

अजून ओला आहे.

आस तुझ्या चाहुलीची,

अजून डोळा आहे.

गंध तुझ्या चाहुलीचा,

अजून ताजा आहे.

मी अपुल्या स्वप्नात,

अजून राजा आहे.

माझ्या तळव्यावर तू,

अजून रेषा आहे.

पुन्हा तू येण्याची,

अजून अभिलाषा आहे.

विज्ञानाचे भान

विज्ञानाची कास धरुनी,

आयुष्य झाले सुकर.

स्वयंपाकाला गॅस,

भात लावायला कुकर.

प्रवास करणे झाले सोपे,

कैक वाहने आली.

ठिकाण असू दे कुठलेही,

धाव आवाक्यात आली.

संवादाची माध्यमे मोठी,

तर्जनी संगे नाचती.

जिवलग असू दे कोठेही,

भावना क्षणात पोहचती.

भान राहावे सदा सुखाचे,

विज्ञानाचे देणे.

ऊतमात नको परि सोयीचा,

लागतो तयाचे देणे.

आयुष्याचे प्रतल

संधी कुणावर डाफरायची,

सहसा कुणी सोडत नाही.

शब्दाने तुटतात मनं तरी,

सवय कुणी मोडत नाही.

संतापाच्या भरात वाटते,

कुणावाचून अडत नाही.

वाईट साईट प्रसंगामध्ये,

कुणी खरे रडत नाही.

जसा वाढतो अहंकार,

विवेकबुद्धी वाढत नाही.

पाय फसता फाटक्यामध्ये,

वर कोणी काढत नाही.

बंद पडले घड्याळ तरी,

काळ बंद पडत नाही.

आयुष्याच्या प्रतलावरची,

राखरांगोळी उडत नाही.

ग्लानी सुट्टीची

दिनक्रमाशी कट्टी घेता,

मन खुश असते.

दिनक्रमाशी गट्टी होता,

मन नाखूष असते.

सुट्टीच्या ह्या ग्लानीमध्ये,

मन अडकून राही.

सोनसाखळी आठवणींची,

असेच खेळत राही.

हसे स्वतःशी गालामध्ये,

आठवूनी गम्मत भारी.

बीज रुईचे होऊनी अलगद,

उडे हवेमध्ये स्वारी.

आठवणींतले अडकणे असले,

झटकुनी द्यावे लागे.

धाव घेऊनी पकडावे मग,

वास्तव रुपी धागे.

लाड स्वतःचे

ढगांची सर करायला,

धमाल मजा येते.

थोडावेळ का होईना,

मन गिरकी घेते.

उडते पक्षी होऊन,

वाऱ्यावरती सुसाट.

स्वतःलाच वाटतो,

राजेशाही थाट.

गळून पडते माझे,

सामान्य असणे.

नवल वाटे जरा,

नावीन्य असणे.

शक्य जरी नसला,

रोज हा थाटमाट.

गोंजारायला मन,

कधीतरी घाला घाट.

अंगमोडया प्रवास

अंग मोडून जाते जरा,

प्रवासात झोपल्यावर.

अंदाज येत नाही लवकर,

कुठे पोहोचल्यावर.

किलकिले करून डोळे,

द्यावी झोपेला सोडचिट्ठी.

अंग ताणून, जांभई देऊन,

करावी मोबाईलशी गट्टी.

कंटाळा आल्यावर मग,

नजर टाकावी बाहेर.

सोनेरी ऊन पडले छान,

मनाचा घराचा आहेर.

कधी एकदा संपतो प्रवास,

कपाळी आठी येई.

गरमागरम नाश्त्यासोबत,

चहाची आठवण येई.

प्रवास हवासा

प्रवासाची मौज वाटते,

बदल हवासा वाटे.

रडगाणे तर रोजच असते,

शांत जीवाला वाटे.

भेटती माणसे अनोळखी,

संवाद नवा हा वाटे.

व्याप रोजचा खुजा होऊनी,

बदल दृष्टीमध्ये दाटे.

गणित बदलते वेळेचे,

आवाका छानच वाटे.

घड्याळातले तास तेच,

अवकाश आवेशी वाटे.

जगण्याचे वर्तुळ गोल,

आकार वेगळा वाटे.

सपकपणाचा रंग मूळ,

नवे वलय भोवती दाटे.

जगण्याची उकल

क्षणाक्षणाचा बांधील,

जीव धावत राहतो.

लोपणाऱ्या क्षणासवे,

स्वप्न उद्याचे पाहतो.

सुखावून जातो कसा,

येता आनंदाचा वारा.

इच्छा नसताना देई,

कधी दुःखास हा थारा.

कलाटणी भेटे कधी,

सुरळीत आयुष्याला.

ओळखू न येई त्यास,

त्याचे रूप भुतकाळा.

जगणे असेच असे,

रंग क्षणांचे अनेक.

गोळाबेरीज जुळे ना,

उकल अगणिक.

छंद

ओरखडे मला काढणे,

छंद आहे तुझा.

मिरवावी ती बिरुदे,

छंद आहे माझा.

घायाळ मनाला करणे,

छंद आहे तुझा.

मन होई अश्वत्थामा,

छंद आहे माझा.

घोर जीवाला लावणे,

छंद आहे तुझा.

जीव निर्भीड करणे,

छंद आहे माझा.

प्रत्येक क्षणाला मारणे,

छंद आहे तुझा.

मरणात जगणं शोधणे,

छंद आहे माझा.

जिवलग माझे

गोफ सर्वांच्या आपुलकीचा,

भोवती असतो सदा.

आधार वाटे मोठा त्याचा,

उडता माझी त्रेधा.

माणूस म्हणून अडखळणार,

चुकणार केव्हा केव्हा.

सांभाळुनी मग प्रियजन घेती,

तोल जाणार जेव्हा.

सुख साजरे करायला,

सर्व सोबत असती.

खांदा दुःख सांगायला,

देती सगळी नाती.

ऋण सर्वांचे माझ्यावरती,

वाटे ना ते ओझे.

ऋणाईत मी या सर्वांचा,

सगळे जिवलग माझे.

जन्माचे सार्थक

जावे त्यांच्या मदतीला,

तेव्हा कळे.

एक सात्विक समाधान,

तेव्हा मिळे.

मेळ ताण तणावाचा,

तेव्हा जुळे.

खांदा दुःखी जिवा होण्या,

संधी मिळे.

मनुष्यजन्माचे सार्थक,

तेव्हा मिळे.

मुक्या जिवा घास देण्या,

बोट जुळे.

गमक ह्या जन्माचे गड्या,

तेव्हा कळे.

आशीर्वाद रुपी दान,

सदा मिळे.

सुप्रभात

सकाळी सकाळी,

उत्साहाचे दान.

पडे कोवळे ऊन,

ऊब त्याची छान.

हलके येई झुकूळ,

नसे सो सो वारा.

चेहऱ्यावरी हास्य,

त्राग्याचा पोबारा.

हळू द्यावी जांभई,

डोळे बारीक करून.

चहाचा घ्यावा अंदाज,

नाकानेच दुरून.

अमृततुल्य प्राशून,

मेंदू जागा होई.

दिनक्रमाचा पाढा,

घोकणे सुरू होई.

तत्वांची चिरफाड

आयुष्याच्या प्रश्नांची,

कधी होते चर्चा.

कन्हण्या-कुथण्यापुढे तसा,

कधी जातो मोर्चा.

आदर्शवादाचा चोथा,

किती दिवस चघळणार?

वास्तवावरचा मुलामा,

कधी बरं ओघळणार?

इथे आहे फारकत,

तत्व-वास्तवाची.

परिस्थिती कशी बदलणार,

पडा तोंडघशी.

प्रस्थापित राहण्या शाबूत हा,

घोळ केला आहे.

भरडणारा जीव बिचारा,

मरून जात आहे.

आनंदाचे मूळ

मीच माझ्या कष्टांची,

पांघरून झूल.

जगतोय का माझा मी,

विचारांची हूल.

ऊर फाटेस्तोवर पळतो,

तरी झालो स्थूल.

ओळखेना मला मी,

व्याधींचे संकुल.

आढयावेढ्यांचे हसणे,

कोमेजले फुल.

नियतीचे लक्तर की,

नाचणारे डूल.

गड्या आयुष्य एकदा,

करू नको धूळ.

आनंदाच्या झाडालाच,

आनंदाचे मूळ.

स्वतः

स्वतःशी हितगुज,

करायला हवे.

स्वतःचे मन,

हेरायला हवे.

स्वतःचे सुख,

भोगायला हवे.

स्वतःचे दुःख,

ढाळायला हवे.

स्वतःचे श्रम,

करायला हवे.

स्वतःचे घर्मबिंदू,

टिपायला हवे.

स्वतःचे जीवन,

जगायला हवे.

स्वतःचे मरण,

स्वीकारायला हवे.